Wellicht komt de volgende situatie je bent voor. Je hebt een loonsverhoging van enkele honderden euro's gekregen. Na een paar maanden merk je dat je eigenlijk niet meer bent gaan sparen. Al het geld ben je gaan uitgeven aan extra spullen. Je bent het slachtoffer geworden van lifestyle inflation.
In dit artikel lees je:
Wat is lifestyle inflation?
Lifestyle inflation verwijst naar een situatie waarbij de uitgaven omhoog gaan op het moment dat het inkomen ook stijgt. Lifestyle inflation maakt het moeilijk om geld opzij te zetten voor langetermijndoelen, zoals een vroegpensioen.
Kenmerk aan lifestyle inflation is dat de extra uitgaven heel vaak opgaan aan een vorm van luxe. Op je oude salaris had je immers ook al genoeg om de vaste lasten te betalen.
Meer betalen voor dezelfde waarde
Het onderdeel inflation verwijst naar het feit dat je gewend raakt aan een bepaalde levensstijl. Als je niet veel geld te besteden hebt, dan is een keer in de paar maand een pizza of sushi halen echt iets bijzonders. Dit kost een keer €30.
Ga je in plaats daarvan iedere maand naar een duur restaurant á €150, dan heeft nagenoeg dezelfde waarde.
Zo zwart-wit is het natuurlijk niet; af en toe een keer écht goed eten is ook wel een investering waard. De truc is om het bijzonder te houden.
Vaak ontstaan dingen heel sluipenderwijs. Je koopt af en toe een keer kop koffie bij het tankstation. Omdat je niet in de problemen komt met je financiën, ga je dit vaker doen. Het resultaat is dat je een gewoonte hebt gecreëerd die onnodig veel geld kost.
Als je een thermosmok koopt en thuis koffie zet, voorzie je voor een fractie van het geld in dezelfde behoefte.
Een oplossing voor lifestyle inflation is daardoor gelukkig vaak eenvoudig. Herken de onderliggende behoefte.
Een ramp voor je vroegpensioen?
Voordat we ingaan op oplossingen, eerst de vraag of het erg is als je je volledige salarisverhoging uitgeeft.
In sommige gevallen is het antwoord op deze vraag een duidelijk nee. Vooral in het begin van je carrière, kan het zo zijn dat je nog niet je gewenste levensstijl hebt. Als je niet voldoende geld had om eens per jaar op een kleine vakantie op te gaan, en nu wel, go for it.
Had je je gewenste levensstandaard al wel bereikt, dan verschilt de impact.
Je moet vooral niet vergeten om ook nu te leven
Optie 1: Het is hoogstens onverstandig
Heb je geen grootse financiële plannen op de lange termijn? Tja, dan maakt het ook niet zoveel uit dat je nu heel veel geld uitgeeft.
Het hebben van vermogen, geeft wel veel flexibiliteit. Wellicht kom je er later achter dat je die flexibiliteit graag had gehad.
Bovendien, als je je geld aan het werk zet, kun je het jezelf makkelijker maken op latere leeftijd. Je hoeft niet per se met vroegpensioen, maar wellicht wil je een sabbatical nemen, een dag minder werken of naar een grotere woning verhuizen.
Dit vereist wel wat veranderingen in je huidige levensstijl, maar zie dat als een investering. In het nu leven is zeker geen slechte keuze. Als je deze keuze maar bewust maakt.
Optie 2: Je maakt het jezelf onnodig moeilijk
Als je wel doelen hebt voor de lange termijn, zoals een vroegpensioen, dan maak je het jezelf onnodig moeilijk als je al je meer uitgeeft dan nodig. Het duurt langer voor je financieel onafhankelijk bent.
Elke euro die je extra gaat uitgeven, spaar je niet. Bovendien slijt de hogere levensstandaard erin, waardoor je deze euro's iedere maand bij moet verdienen.
Bij de meeste mensen uit lifestyle inflation zich in onnodige consumptie van goederen of luxe. Je kunt hier vrij eenvoudig wat aan doen. Als je dat tenminste wilt.
Optie 3: Het is desastreus
In zijn meest gevaarlijke vorm zorgt lifestyle inflation voor verhoogde vaste lasten. Een luxe auto brengt hogere kosten met zich mee (belasting, verzekering, afschrijving) en deze betaal je iedere maand. Als je duurder gaat wonen dan noodzakelijk, gaan je woonlasten ook flink omhoog.
Dit betekent overigens niet dat wat ruimer wonen per se fout is. Je kunt veel genot ontlenen aan een tuin of een extra kamer in je huis. Het is belangrijk om te bepalen wanneer een investering in woongenot echt iets toevoegt.
Als je met hogere vaste lasten komt te zitten, heb je een serieus probleem. Je komt niet makkelijk van deze vaste lasten af. Je kunt zelfs in de problemen komen bij een terugval in inkomsten. Denk aan een situatie waarbij je je dure woning moet verkopen als de huizenmarkt slecht is.
Je leven kan dan in de greep raken van de sluipmoordenaar die we lifestyle inflation noemen
Hoe ga je lifestyle inflation tegen?
Zoals bij zoveel dingen geldt: voorkomen is beter dan genezen. De volgende methodes kun je gebruiken om lifestyle inflation tegen te gaan of om te keren.
Harde keuzes
Wellicht ben je geschrokken bij optie 3. Je kijkt naar je Landrover en denkt: 'Shit, dat ding kost mij mijn vroegpensioen'. Tja, dan zit er maar een ding op, verkopen. Je krijgt dan nog een deel van je investering terug en je vaste lasten dalen.
Heb je een overdadig groot huis, dan kun je verhuizen naar een kleinere woning. Door de hypotheek heb je wel een tijdje een hefboom gehad op je vermogen. De huizenprijzen zijn de afgelopen jaren ook flink gestegen. Wie weet valt het dan nog wel mee met het bedrag dat je teveel uit hebt gegeven.
Een groot bijkomend voordeel van het verlagen van je vaste lasten is dat je makkelijker tegen een stootje kunt.
Heb je vooral geld uitgegeven aan spullen? Ook geen ramp. Die kun je nog verkopen.
Maak een budget
Het maken van een budget is in alle gevallen aan te raden. Het voordeel is dat je precies weet hoeveel geld je nodig hebt voor de vaste lasten en voor leuke dingen. Je houdt eventuele inkomstenstijgingen zo 'buiten de formule'.
Wij hebben binnen ons budget ruimte voor leuke dingen met het gezin. Daarnaast hebben mijn vrouw en ik wat 'eigen geld' (al ons geld gaat op één hoop). Dit geld dat mogen we uitgeven zonder dat we hierover verantwoording hoeven af te leggen naar de ander. Doordat je een budget hebt voor leuke dingen, ga je hier bewuster mee om
Regels
Wil je toch iets meer gaan genieten na een salarisverhoging, maak dan een regel. Spreek bijvoorbeeld af dat je 30% van iedere verhoging aan je budget toevoegt. De overige 70% zet je opzij. Zolang je meer dan 50% van je salarisverhoging opzij zet, blijf je aan de goede kant van de streep. Sterker nog, de meeste mensen gaan er op vooruit.
Eenmalig vieren van mooie dingen
Een belangrijke stok achter de deur in huize ZJGAHW. Als er een structurele inkomstenstijging is, dan vieren we dit eenmalig. Dit is dan een mooi moment om eens een keer naar een echt goed restaurant te gaan of om een luxeproduct te kopen dat ik al een tijdje wilde hebben.
Deze truc is vooral psychologisch. Je hebt de beloning voor het harde werken al gehad en dat kun je tegen jezelf zeggen als je het geld gaat uitgeven.
Ga terug in de tijd
Misschien realiseer je je door dit artikel dat je jezelf langzaam een luxe levensstijl hebt aangemeten. Je weet nog wel dat je een paar jaar geleden met wat moeite een comfortabel leven had, maar je weet niet meer hoe je uitgavenpatroon er toen uitzag.
Heb je een huishoudboekje? Blader dan eens een paar jaar terug? Heb je die niet, dan biedt je bankrekening vaak ook wel een aardig inkijkje in je situatie van een paar jaar geleden.
Ongetwijfeld zijn er dingen veranderd in de tussentijd. Je bent misschien op een andere plek gaan werken. Misschien heb je wel kinderen gekregen. Sommige zaken zijn ook gewoon duurder geworden.
Had je een paar jaar geleden alles dat je hartje begeerde. Mooi. Dit kan weer.
Onderschat het effect van gewenning niet
Ooit woonde Mr. ZJGAHW in het buitenland. In het appartementje waar hij woonde, was geen aansluiting voor een wasmachine. Er waren wel twee emmers. De oplossing: handwasjes draaien.
Van huis uit was ik gewend om altijd een wasmachine te hebben. De eerste paar keer was ik echt niet blij toen ik de handwasjes moest draaien. Stond ik daar in een bedompt hok te schrobben met een borsteltje. Vervolgens kon ik alle kleding drie keer uitwringen om de zeep uit de kleding te halen.
Na een keer of drie was het wassen een ritueel geworden. Ik waste ook af en toe wat kleding mee onder de douche. Ik was er aan gewend.
Dit is geen pleidooi voor een spartaanse levensstijl. Het handwassen kostte wel veel tijd. Toen had ik tijd en nu heb ik deze tijd hard nodig.
Het verhaal geeft aan dat je makkelijk went aan iets. Ontwennen van een bepaalde luxe gaat dus ook makkelijker dan je denkt.
Blijf erbij
Ik moet zeggen, ook hier is het constante strijd om het budget op peil te houden. Een verandering, zoals de geboorte van een nieuw kind, is een makkelijke aanleiding om je budget op een ongezonde manier te vergroten. Zeker als je dit ook kunt lijden door een verhoging van de inkomsten.
Uiteindelijk zijn de voordelen groot. Met iedere inkomstenstijging verhoog je je spaarratio en komt het einddoel sneller in zicht.
